تیروئید و لزوم مراقبت های پوستی
تیروئید چیست؟
تیروئید غده ای است که در جلو گردن، پائین حنجره و بالای استخوان جناغ سینه قراردارد و مسئول ترشح دو هورمون T3 و T4 می باشد. عملکرد تیروئید تحت فرمان غده‌ای در مغز به نام هیپوفیز است. وقتی هورمون تیروئید به اندازه کافی ترشح نشود دچار کم‌کاری یا پرکاری خواهد شد. شایع‌ترین نوع اختلال تیروئید، کم‌کاری تیروئید می‌باشد که عوامل مختلفی باعث به‌وجود آمدن آن می‌شود از جمله وراثت، بیماری خود ایمنی، مصرف بیش از حد یُد یا مصرف کمتر از حد آن، آسیب به غده هیپوفیز، برخی از داروها و یا عفونت‌های ویروسی و درمان‌های نامناسب.
با این‌حال برخی علائمی که می تواند هشداری برای کم کاری تیروئید باشد و در صورت داشتن هر کدام از این علائم به مدت طولانی باید به پزشک مراجعه و با یک آزمایش ساده خون می توان آن را مورد بررسی قرارداد، شامل موارد زیر می‌باشد:
- 1. یبوست
- 2. خواب آلودگی دائم
- 3. پف آلودگی صورت
- 4. دوره قاعدگی نامنظم در خانم ها
- 5. افسردگی، کندی ذهن و پرخاشگری در اکثر مواقع
- 6. ضعف و درد عضلات
- 7. حساسیت به سرما و سردی دائم دست و پا
- 8. تغییر و افزایش بی دلیل وزن
- 9. پوست خشک و پوسته پوسته و زبر
- 10. مو ها و ناخن‌های شکننده
اولین گام بعد از مشاهده هر کدوم از علائم مربوط به اختلال در عملکرد تیروئید، انجام آزمایش و مراجعه به پزشک متخصص غدد و درمان زمینه ای آن می‌باشد که خود منجر به کم‌شدن و برطرف شدن علائم مربوطه می‌شود و همزمان، با انجام مراقبت‌های جانبی می‌توان جلوی آسیب‌های بیشتر را گرفت. ما در این مقاله به کم‌کاری تیروئید و اثرات مخرب آن بر روی پوست می‌پردازیم و راه‌های مراقبت و جلوگیری از این اثرات را برای شما شرح می‌دهیم.
ترشح هورمون‌های تیروئید نقش مهمی در تکثیر سلول‌های پوستی و سلامت مو و ناخن دارد و اگر اختلال در ترشح هورمون تیروئید ادامه‌دار شود تاثیر خاصی روی آن‌ها خواهد گذاشت.
در افرادی که دچار کم‌کاری تیروئید هستند به دلیل کم‌شدن فعالیت غدد عرق و چربی، رطوبت و چربی پوست کم شده و بسیار خشک و کم‌آب می‌شود تا جائی‌که ممکن است این خشکی به قدری شدید باشد که پوست حالت زبر و پوسته پوسته بگیرد و فرد را دچار خارش و التهاب کند. همچنین باعث می‌شود پوست کف دست و پا به علت شاخی شاخی شدن لایه سطحی پوست زبر و ضخیم می‌شود.
البته بعضی از افراد با پوست خشک متولد می‌شوند یا بر اثر شرایط آب و هوایی خاص دچار خشکی می‌شوند که باید در تمام دوران زندگی مراقب پوست خود باشند.
مراقبت از پوست خشک از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است مخصوصا در فصل سرما زیرا پوست خشک بسیار حساس و شکننده می‌شود. در ارتباط با انواع پوست خشک می‌توان گفت که به طور کلی دو نوع پوست خشک وجود دارد. پوست افرادی که غدد چربی‌شان کم‌کار است و پوست خشک می‌شود و دیگر افرادی که پوست‌شان از کم آبی رنج میبرد و این نوع پوست به اصطلاح دِهیدراته نامیده می‌شود.
در اینجا برای جلوگیری از تشدید خشکی پوست ناشی از کم‌کاری غده تیروئید به اهمیت پاک‌کردن پوست می‌پردازیم. برای شستشوی این نوع پوست در صبح از آب خالی می‌توان استفاده کرد و برای پاک‌کردن آن در شب می‌توان از پاک‌کننده های ملایمی که دارای مرطوب‌کننده و عوامل التیام‌بخش هستند مانند محلول‌های پاک کننده پوست خشک و روغن های شوینده استفاده کرد. پوست خشک هنگام شست‌وشو نباید تحریک شود بنابراین باید از هرگونه اصطکاک توسط اسفنج یا لیف خودداری شود همچنین نباید از آب داغ استفاده کرد. بهترین راه شستن پوست‌های خشک استفاده از دست است. شست‌وشوی پوست خشک با دست باید به آرامی صورت گیرد و حالتی دورانی و ماساژگونه داشته باشد. این روش به‌خصوص در اطراف چشم باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد زیرا مالش شدید پوست در پاره‌ای از مواقع موجب تحریک و التهاب آن خواهد شد. برای شستشوی بدن نیز بهتر است به جای استفاده از مواد پاک کننده صابونی از روغن شستشو و شامپو بدن استفاده شود.
برای پاک‌کردن آرایش صورت می‌توان در ابتدا از شیرپاکن استفاده کرد و برای تکمیل‌کردن فرآیند پاک‌سازی پوست صورت، می‌توان از تونر جهت تنظیم PH پوست یا محلول جهت پاک‌کردن بقایای شیر پاکن و آرایش از روی پوست استفاده کرد.
در انتها به نحوه مراقبت از پوست خشک می‌پردازیم بدین‌صورت که بعد از هر بار استفاده از پاک‌کننده، باید از مرطوب‌کننده های تخصصی برای صورت و از لوسیون‌ها و کره بدن، استفاده کرد، همچنین اگر در طول روز احساس خشکی و کشیدگی در پوست داشتید می‌توانید به مراتب از مرطوب‌کننده استفاده کنید.
قابل توجه است که پاک‌کردن و شستشوی پوست بیشتر از دوبار در طول روز پوست را خشک‌تر می‌کند و توصیه نمی‌شود.